Και οι εν Πάτραις, εμβάσαντες πρότερον τας οικογενείας των εις το φρούριον, την 21 Μαρτίου εξελθόντες ένοπλοι εις την πόλιν ώρμησαν το πρώτον εις την οικίαν του Ιω. Παπαδιαμαντοπούλου, ως ερευνήσοντες δι’ όπλα, αλλ’ εύρον ησφαλισμένας τας θύρας […]. Όθεν οι χριστιανοί πατραίοι, οπλισθέντες προς άμυναν εξ ανάγκης, περιώρισαν τους Τούρκους εις το φρούριον.

Πηγή: Μιχαήλ Οικονόμου, Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο ιερός των Ελλήνων αγών, Εν Αθήναις, Εκ του τυπογραφείου Θ. Παπαλεξανδρή, 1873, σ. 87.

Οι Τούρκοι των Π. Πατρών φοβούμενοι μη προσβληθώσιν εξαίφνης εις αυτάς τας εστίας των, ησφάλισαν εις το φρούριον τας οικογενείας και τα πράγματά των, και την 21 ώρμησαν εις την οικίαν του Ιω. Παπαδιαμαντοπούλου επί σκοπώ να εύρωσιν εις αυτήν όπλα και πολεμεφόδια, ως υπώπτευον, και τότε να επιτεθώσι κατά των χριστιανών· αλλ’ ευρόντες τας θύρας ησφαλισμένας, ήρχισαν έξωθεν να τουφεκίζωσι και να πιστολίζωσιν απειλούντες. Έβαλον δε πυρ εις τας πέριξ οικίας, εν ώ και από το φρούριον ήρχισαν να πυροβολώσι την του αρχιερέως και άλλων χριστιανών, όπου ενόμιζον ότι είναι πολλοί κεκλεισμένοι. Τότε λοιπόν εξελθόντες οι Έλληνες ένοπλοι εις τας οδούς, εντόπιοι Πατρείς καί τινες πάροικοι Επτανήσιοι ομού με τον Νικόλαον Γερακάρην Κεφαλλήνα, προσέβαλον τους Τούρκους, τους εδίωξαν από την πόλιν και τους απέκλεισαν εις το φρούριον. Ειδοποίησαν δε παρευθύς τον αρχιερέα των και τον Ζαΐμην, οι οποίοι έφθασαν όσον τάχιστα με τους Κουμανιώτας και άλλους, και πολιορκήσαντες τους Τούρκους, διεκήρυξαν την επανάστασιν, και προσεκάλεσαν τους Έλληνας εις τα όπλα, εν ώ άλλη ελπίς σωτηρίας δεν έμεινεν εις αυτούς.

Πηγή: Νικόλαος Σπηλιάδης, Απομνημονεύματα, τ. Α΄, Αθήνησι, Εκ του Τυπογραφείου Χ.Ν. Φιλαδελφέως, 1851, σ. 59-60.

Την δε 22 Μαρτίου οι κάτοικοι των Πατρών οθωμανοί ιδόντες την κίνησιν των Πατραίων Ελλήνων και μάλιστα των Επτανησίων, μετά των οποίων και συνεκρούσθησαν, φοβηθέντες απεσύρθησαν μετά των οικογενειών εις την ακρόπολιν…Οι πρόκριτοι ούτοι εξέδωκαν επαναστατικήν προκήρυξιν όλην την Πελοπόννησον προσκαλούντες εις επανάστασιν, ίνα λάβη αμέσως τα όπλα προς ανάκτησιν της ελευθερίας.

Πηγή: Λάμπρος Κουτσονίκας, Γενική ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τ. Β΄, Εν Αθήναις, Τύποις του «Ευαγγελισμού» Δ. Καρακατζάνη, 1863-1864, σ. 26-27.

Ωσαύτως και οι εν Πάτραις Τούρκοι, μαθόντες τα τοιαύτα, έμβασαν ευθύς τας φαμιλίας των εις το Κάστρον• είτα τη κα΄ Μαρτίου εξήλθον ένοπλοι εις την αγοράν της πόλεως, και περιεκύκλωσαν πρώτον το οσπήτιον του Ιωάννου Παπαδιαμαντόπουλου, όπου υπώπτευον, ότι ευρίσκονται εναποτεθειμένα άρματα…έπειτα έβαλον πυρκαϊάν εις τα πέριξ οσπήτια• η δε πυρκαϊά εκταθείσα κατέκαυσεν ικανά οσπήτια• ότε τινέες των Ελλήνων οπλισθέντες εξήλθον εις τους δρόμους, οι δε Τούρκοι ευθύς εκλείσθησαν εις το Κάστρον.

Πηγή: Παλαιών Πατρών Γερμανός, Υπομνήματα περί της επαναστάσεως της Ελλάδος. Από το 1820 μέχρι του 1823, Καλλίνικος Καστόρχης (επιμ.), Εν Αθήναις, Εκ της τυπογραφίας Πέτρου Μαντζαράκη, 1837, σ. 17.

Οι Τούρκοι ευρέθησαν όλοι συνηγμένοι εν τη ακροπόλει, όπου διέμεναν κανονιοβολούντες την πόλιν. Εντοσούτω οι πέριξ σημαντικοί Αχαιοί, μάθοντες τα εν Πάτρας συμβάντα, εσπέυσαν να εισέλθωσι συμπαραλαβόντες όσους εδυνήθησαν εκ του προχείρου οπλοφόρους και πρώτος μεν εισήλθε περί την μεσημβρίαν ο Παπαδιαμαντόπουλος• μετ’ αυτόν δε ο Λόντος υπό ερυθράν σημαίαν, ήν κατασκεύασεν ως έτυχε και ως ήθελε την ώραν εκείνην, έχουσαν εν τω μέσω μέλανα σταυρόν εφ’ ενός μόνου προσώπου. Εξ αιτίας δε του χρώματος της σημαίας οι εν τω φρουρίω Τούρκοι εξέλαβαν τους εισερχόμενους ως Λαλιώτας Τούρκους, διότι ο επί του ενός προσώπου της σημαίας σταυρός δεν εφαίνετο εκ της ακροπόλεως• τους εχαιρέτησαν δε και ως συναδέλφους των κανονοβολούντες. Εισήλθαν την αυτήν ημέραν και ο Π.Πατρών, ο Κερνίτσης, ο Ζαήμης, και ο Ρούφος, επισύροντες πλήθη οπλοφόρων και ροπαλοφόρων. Επί δε της εισόδου οι Πατρείς και οι παρεπιδημούντες Έλληνες εκραύγαζαν ενθουσιώντες, Ζήτω η ελευθερία• ζητώσαν οι αρχηγοί• και εις την Πόλιν να δώση ο Θεός. Εισελθόντες δε οι αρχηγοί κατέλαβον το δυτικόν μέρος της πόλεως, το προς τον άγιον Γεώργιον, όπου ήσαν οι Επτανήσιοι. Ο δε Π. Πατρών διέταξε και έστησαν επί της πλατείας του αγίου Γεωργίου σταυρόν, όν έτρεχαν και ησπάζοντο οι παρευρεθέντες, ορκιζόμενοι τον υπέρ πίστεως και πατρίδος όρκον. Εμοίρασαν δε οι αρχηγοί και εθνόσημα εξ ερυθρού υφάσματος φέροντα σταυρόν κυανόχρουν, διέταξαν κα τους ιστοποιούς να τυπώσωσι σημαίας προς χρήσιν των παρόντων οπλοφόρων, και αποστολήν εις άλλα μέρη.

Πηγή: Σπυρίδων Τρικούπης, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Έκδοσις δευτέρα επιθεωρηθείσα και διορθωθείσα, τ. Α΄, Εν Λονδίνω, Εκ της εν τη αυλή του Ερυθρού Λέοντος τυπογραφίας Ταϋλόρου και Φραγκίσμου, αωξ΄-αωξβ΄ [1860-1862], σ. 61-62.

Την αυτήν ημέραν άρχισεν η επανάστασις εις τας Πάτρας και μιαν ημέραν πρωτίτερα εις τα Καλάβρυτα.

Πηγή: Φωτάκος [=Φώτιος Χρυσανθόπουλος], Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως, Αθήνησι, Τύποις και Βιβλιοπωλείω Π.Δ. Σακελλαρίου, 1858, σ. 21.